نامه اردشیرزاهدی به روزنامه نیویورک تایمز دردفاع از شرف وحیثیت مردم ایران در تاریخ ۲۴ می ۲۰۱۷
در تاریخ 18 آوریل سال 2017، وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا رکس تیلرسون به رئیس مجلس پل رایان نوشت که دولت دانلد ترامپ، رئیس جمهور بر این باور است که ایران توافق هسته ای با 1+5 را اجرا کرده است با این حال، دو روز بعد، او به طور ناگهانی اعلام کرد که ایالات متحده کل سیاست ایران را بررسی می کند. او ناعادلانه ایران را با کره شمالی مرتبط دانست و اعلام کرد که ایران و مردم آن یک تهدید برای صلح جهانی و امنیت منطقه بشمار میروند.
این هر دو شگفت انگیز و گیج کننده بود که ببینیم وزیر تیلرسون از شکست سیاست استراتژیک و از دست دادن صبر و شکیبایی در برابر ایران سخن می گوید.
آیا کسی می تواند به راحتی نادیده بگیرد که سعودی ها و پول آنهادر پشت اقدامات اخیر تروریستی و حمایت از داعش و دیگر گروه های افراطی بوده است؟ اگر جناب وزیر با دقت بیشتری به تاریخ ایران و ترکیب و شخصیت جامعه بزرگ ایرانی-آمریکایی، در ایالات متحده نگاه می کرد، قطعا به این نتیجه می رسید که ایرانیان تروریست نیستند.
امریکا باید از برقراری روابط با ایران استقبال کند نه اینکه با آن به مخالفت بپردازد. ایرانیان سهم زیادی در پیشرفت های علمی، دانشگاهی و اقتصادی ایالات متحده و همچنین دیگر کشورهای جهان داشته‌اند.
وزیر تیلرسون قطعا می داند که دهه تحریم و تعلیق روابط با ایران و کشورهای دیگر تنها به نفاق، سوء تفاهم، و درد و رنج بیشتر مردم این کشورها منجر شده است. در طول خدمتم به عنوان وزیر امور خارجه و به عنوان یک دیپلمات به نمایندگی ایران بارها و بارها در سازمان ملل متحد و سایر نهادهای بین‌المللی یادآور شدم که دوران دیپلماسی مسلح و نگرش استعماری سپری شده است. غرّش توپها باید متوقف شود، و درگیری های بین‌المللی می تواند و باید از طریق گفت و گو حل شود.
خرد دیپلماسی به چهار دهه بیهودگی، و درگیری بی ثمر و ویرانگر بر سر پروژه ی هسته ای ایران پایان داد و توافق وین میان کشورهای شرکت کننده، راه را به سوی صلح و آشتی هموار کرد.
در تاریخ اول ژوئیه، ۱۹۶۸، من افتخار داشتم تا به نمایندگی از میهن عزیزم، ایران، به مذاکره و امضای پیمان عدم گسترش سلاح های هسته ای بپردازم، که به جلوگیری از گسترش سلاح های هسته ای در سراسر جهان کمک کرده است. از آن زمان، نزدیک به پنجاه سال است که ایران به قوانین بین‌المللی و مواد آن معاهده متعهد بوده است.
هیچ نیازی به تهدید، تحریم و اتلاف وقت و انرژی و نزاع ابدی نیست. من به هر دلیلی تمام تحریم‌ها علیه ایران در طول سال های اخیر را بی اساس و در برابر حرف و اصول حقوق بین‌المللی تحمیل شده میدانم. این تهدیدها و تحریم ها علیه اهداف و ماموریت سازمان ملل متحد، کمیسیون انرژی اتمی، و دیگر سازمان های جهانی است. متاسفانه بیش از ۸۰ میلیون ایرانی بی گناه در نتیجه این تحریم‌ها رنج می برند. این هیاهوی بسیار برای هیچ است.
سالها پیش، در سال ۱۹۴۶، به عنوان یک دانشجوی جوان دانشگاهی در ایالت یوتا، به نمایندگی از دانشجویان در رژه محلی چهارم ژوئیه انتخاب شدم. بر روی بنری که حمل میکردم نوشته شده بود: « بشریت بالاتر از همه ملل است.»
از سال ۱۹۵۴ ، با جان فاستر دالس، افتخار همکاری نزدیک داشتم و در ارتباط صمیمی با ۱۴ وزیر امور خارجه از هر دو حزب آمریکا بوده ام. از زمان تبعیدم از ایران پس از انقلاب ۱۹۷۹، روابط دوستانه ام با آنها و خانواده های آنها ادامه یافته است. در تمام این سال های طولانی، این اولین بار است که چنین اظهارات تاسف بار و نابخردانه در مورد کشورم را از یک دیپلمات ارشد ملت بزرگ آمریکا می شنوم.
در 26 ژانویه، چند روز پس از روی کارآمدن دولت ترامپ بطور موقت محدودیت‌هائی برای ورود چند ملت به آمریکا ازجمله ایرانیان به اجرا گذاشته شد. این دستور به طور کامل قانون اساسی آمریکا را نادیده گرفته است و تبعیض‌های مذهبی را تجربه می کندو بین کسانی که مایل به بازدید از آمریکا هستند تفاوت قائل می شود.
ایران کشوری است که بیش از دو هزار و پانصد سال تاریخ پر افتخار و سابقه همزیستی مسالمت آمیز با اقوام دیگر دارد.این جهان با فرهنگ، ادبیات و فلسفه آن غنی شده است. مهاجران از هر ملت و هر آئین به ساختن آمریکا کمک کرده‌اندو امروز صدها هزار نفر باریشه ایرانی در آمریکا بسر می‌برند آنها مانند برادران و خواهران خود در اقصی نقاط جهان یا در داخل زادگاه‌شان مردان و زنانی بااستعداد؛ دانش پژوه ؛ هنرمند؛ دانشمند؛ پزشک؛ صنعتگر ؛ و بازرگانان موفقی هستند. آمریکائی ها کار آنها را ستوده‌اند و من به هموطن بودن با آنان افتخار می کنم. آنها آینده و امید کشور ما هستند.
طبیعی است در مواقعی با عقیده همتایان آمریکائی خود برسر مسائلی مانند: خرید و فروش اسلحه، قیمت نفت، تجارت، موقعیت کردها، جنگ ویتنام و فلسطین موافق نبودیم. اما در پایان مشکل خود را در صلح و صفا، حسن نیت، خوش‌روئی، برخوردسازنده و مذاکره حل می کردیم؛ و دوست و متحد باقی می ماندیم.
آنچه در نیویورک تایمز خواندم باورکردنش برایم مشکل است. نمی‌توانم کلمات نا خوشایندی که وزیر خارجه آمریکا درباره برادران و خواهران شریف و عزیز ایرانی من بر زبان رانده است هضم کنم.
در دو جلد اولیه خاطراتم به بعضی بحرانهای جهانی و منطق‌ها ی اشاره کرده ام که با مذاکرات رودررو حل و فصل شدند.
با فروتنی، همدلی و گفت و گو می توانیم بزرگترین درگیری را به درک متقابل و صلح تبدیل کنیم، و جان بسیاری از انسانها را نجات دهیم. هنگامی که صداقت و حسن نیت وجود داشته باشد، حتی بی رحم ترین تروریست ها می تواند متقاعد به زمین گذاشتن سلاح شود و به گفتگو تن در دهد. انسان ها قلب دارند و به عشق، تفاهم و سخاوت ذهن واکنش نشان می دهند.
وقتی که من به عنوان سفیر در دربار سنت جیمز خدمت می کردم، پس از شکست مذاکرات نفت در تهران، بحث با آقای ادیسون از بریتیش پترولیوم، هوارد پیج از استاندارد اویل (در حال حاضر اکسون)، و جان لودون از رویال داچ شل به مذاکره پرداختم. در پشت صحنه، جورج براون، وزیر امور خارجه و لُرد شاوکراس برای رسیدن به یک توافق کمک کردند. تفاوت قیمت نفت و برخی از اظهارات نابجای یکی از شرکت‌کنندگان به شکست مذاکرات و بحران جهانی جدید انجامیده بود. اما، از طریق کار صمیمانه، صبر، و حسن نیت؛ و بعد از یک شب بی خوابی طولانی، ایرانیان و دوستان بریتانیائی ما در بامدادان به توافق رسیدند. این توافق همه را خوشحال، و شرق و غرب را به هم نزدیک تر و بازارهای مالی را آرام کرد. روز بعد ما پیروزی دیپلماتیک را با ناهار برادرانه کریسمس در سفارت ما ن جشن گرفتیم.
امروز، خاطرات غم‌انگیزی از تراژدی 11 سپتامبر و همچنین انفجار مرکز تجارت جهانی در سال ۱۹۹۳ هنوز در ذهن ما هست. ما همچنان به طور منظم شاهد جنایات و اعمال شوم ترور در سراسر جهان توسط داعش هستیم. در مواردی که متحدان درگیرند، ایالات متحده اغلب با نگاهی مهربانانه. با آن برخورد می کند. از طریق اعمال تروریستی، بیش از ۳۰۰۰ آمریکایی بی گناه در خاک خودشان کشته شده‌اند. بسیاری دیگر در سراسر جهان از جمله حملات تروریستی ریاض و برج خُبار در سال ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ در عربستان سعودی کشته شدند. این تروریست ها که بودند و چه کسی از آنها حمایت میکرد؟ آنها از کجا آمده بودند؟ هواپیماربایان در یازده سپتامبر گذرنامه عربستان سعودی داشتند.آنها ایرانی نبودند و از سوی ایران پشتیبانی نمی‌شدند. چرا ایرانی ها را، برادران و خواهران من را، ناعادلانه مقصر می دانند؟
در سرمقاله نیویورک تایمز در تاریخ ۳ ماه مه، سردبیر علاقه وزیر امور خارجه را به کاری که پذیرفته است زیر سوال برده است. این یک یادآوری به موقع به خوانندگان بود که برای پیدا کردن راه حل مشکلات جهان در این نا آرامی ها، و در یک خاور میانه که سراسر در هرج و مرج است آقای تیلرسون نیاز به یک سیاست بسیار گسترده تر و ارتباط بهتر با دیپلمات ها و کارمندان ارشد وزارت امور خارجه دارد. او به تجربه آنها نیاز دارد تا بتواند طیف وسیع تری از راه حل‌هایی را که یک رویکرد دیپلماتیک همیشه می تواند ارائه دهد ببیند و بسنجد.
تهدید به جنگ، زرق و برق قدرت نظامی، استفاده از سلاح و یا تحریم ها می تواند تنها به ناآرامی های بیشتر و بروز فاجعه در جهان منجر شود. همه ما باید از تجربیات ویتنام، افغانستان، لیبی و عراق درس بگیریم. ما باید دوباره به آینه تاریخ نگاه کنیم و قدرت گیج کننده سلاح را که تنها موجب تخریب گسترده با مشروعیت قانونی می شود متوقف کنیم.
وزیر تیلرسون ایران را متهم کرده است که قدم به قدم کره شمالی را تعقیب می کند. من به هر ملتی در جهان احترام میگذارم چه بزرگ باشد چه کوچک. اما باید به آقای وزیر یادآوری کنم که ایران کره شمالی نیست. من نظر او را که در نامه ۱۸ آوریل برای رئیس مجلس نمایندگان پُل رایان فرستاده را می پذیرم و لی آنچه که متأسفانه در مصاحبه دو روز بعد گفت برای من قابل قبول نیست.
تمام شرکت‌کنندگان در مذاکرات، در واقع تمام جهان، اعتراف کردند که توافق هسته ای، جهان را به مکانی امن تر تبدیل کرده و نمونه خوبی از دیپلماسی و بلوغ سیاسی است. تغییر قلب و ذهن وزیر تیلرسون در ظرف چند ساعت همه، به خصوص متحدان امریکا را شگفت زده، و سوالاتی را در مورد ثبات دیپلماسی آمریکا مطرح کرد.
من به گرمی به یاد دهه پنجاه و شصت می افتم که امریکا منادی صلح؛ مدافع حقوق ملت ها؛ و آزاد کننده کشورهای مستعمره بود. ایالات متحده در سراسر جهان مورد تحسین قرار می‌گرفت و جایگاه ویژه ای در قلب ما داشت. مسیر صلح و برادری ملت ها نباید خیلی به راحتی رها شود. چرا وقتی می توانیم اختلافات را با گفت و گو و صبر و شکیبایی حل و فصل کنیم به لاف زدن و رجزخوانی می پردازیم؟
امروز، همه رهبران جهان باید به درخواست انسانی، روشن و مؤدبانه پاپ فرانسیس در سفر ش به قاهره در ماه آوریل سال ۲۰۱۷. گوش دهند. پاپ در بازدید از سرزمین باستانی با پیام صلح و آشتی، مسلمانان، مسیحیان و یهودیان را برای پایان دادن به بدبینی، ظلم و ستم و قبیله گرایی فراخواند و جهان را به «ایمان، تواضع، صلح، مدارا، گفتگو و محبت» دعوت کرد. (نیویورک تایمز سرمقاله: «پیام انسانی پاپ در مصر،» دوم ماه مه ۲۰۱۷.)
هیچ مشکلی، هر چقدر جدی باشد، نمی‌توان یافت که یک راه حل دیپلماتیک نداشته باشد.
اردشیر زاهدی، مونترو سویس